Broniąc się przed atakiem jesieni

Wszystko, co chcielibyście wiedzieć o przeziębieniach i grypie, ale nie macie okazji zapytać

Przeziębienie

Przeziębienie to zakaźna choroba wirusowa górnych dróg oddechowych ze szczególnie nasilonymi objawami w obrębie nosa. Oznakami przeziębienia są także: ból gardła, kaszel i gorączka. Powiada się, że nieleczone przeziębienie trwa tydzień, a leczone siedem dni. Ale prawda jest taka, że niektóre objawy czasem utrzymują się nawet kilka tygodni. Za przeziębienie może odpowiadać aż 200 różnych wirusów, z których najpowszechniejsze są rhinowirusy.

Mechanizm powstawania przeziębienia

Codziennie przez nasz nos przepływają dziesiątki tysięcy litrów powietrza. Jak wiadomo, nawet gdy jest ono czyste, to nie jest czyste. Zawiera wiele różnych substancji i składników, wśród których znajdują się także drobnoustroje, a z nimi nasz układ odpornościowy daje sobie dość łatwo radę – usuwa je z nosa na zewnątrz za pomocą rzęsków nabłonka migawkowego. Jeśli oczywiście jest sprawny.
Pamiętajmy jednak, że w okresie jesienno-zimowym jest mokro i chłodno, a wówczas błona śluzowa nosa, chcąc zapobiec utracie ciepła, lubi się skurczyć i tym samym osłabia naszą odporność. I wirusy mają ułatwione zadanie: bez trudu wnikają w błonę śluzową, osiadają tam i błyskawicznie się namnażają. Wychłodzenie organizmu czyni go podatnym na różnego rodzaju infekcje górnych dróg oddechowych, w tym oczywiście na przeziębienie i grypę. I kiedy już nasz wyziębiony organizm nałyka się zimnego powietrza, bardzo łatwo im ulega. Podczas przeziębienia już po krótkim czasie wydzielina staje się gęstsza i coraz bardziej blokuje zatkany i tak nos.
Wirusy odpowiedzialne za przeziębienie z reguły przenoszą się tak zwaną drogą kropelkową, przede wszystkim podczas kichania. Kropelki te mogą osiągać prędkość do 200 km/godz., więc błyskawicznie rozprzestrzeniają się w promieniu około 5 m od kichającego. Poza tym zasięgiem wydaje się być bezpiecznie. Ale jeśli kichający zasłoni twarz dłonią, wówczas wirusy długo jeszcze będą żyć na skórze, czekając na kolejną ofiarę. Podając komuś rękę czy chwytając za klamkę po kimś, kto był przeziębiony, także narażamy się na infekcje.

Grypa – co to takiego

Grypa jest chorobą zakaźną powodowaną przez wirusy grypy. Ponieważ te drobnoustroje nie potrafią żyć samodzielnie, aby się mogły rozmnażać, potrzebują obecności żywego organizmu. W tym wypadku – człowieka. Wirusy, przenosząc się od jednego chorego do drugiego, atakują głównie drogi oddechowe. Wnikają głęboko do komórek naszego organizmu i tam się rozmnażają, po czym opuszczają zaatakowane komórki, uprzednio je niszcząc. Wprawdzie stojący na straży naszego zdrowia system immunologiczny z czasem je eliminuje, ale koniecznym do tego warunkiem jest prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. W przypadku osób chorujących na inne choroby, a także ludzi starszych czy w ogóle z osłabionym systemem immunologicznym, wirus grypy może się okazać bardzo groźny, a nawet śmiertelny.

Drogi rozprzestrzeniania się grypy

Grypa jest schorzeniem bardzo rozpowszechnionym i zaraźliwym. Każdy może na nią zachorować. Zarażamy się od chorego człowieka, a odbywa się to na dwa sposoby: albo metodą kropelkową (oczywiście przez kichnięcie lub kaszel), albo przez kontakt bezpośredni, na przykład przez podanie ręki – wówczas wirusy przenoszą się od osoby chorej do zdrowej, a ta, kiedy następnym razem dotknie dłonią okolic ust czy nosa, niechybnie się zarazi. I potem dalej zaraża.

Objawy grypy

Do ogólnych objawów grypy należą: gorączka, dreszcze, bóle mięśni, ból głowy, uczucie osłabienia oraz złe samopoczucie. Ze strony górnych dróg oddechowych najczęstsze symptomy to: ból gardła, suchy kaszel, lekki wyciek wydzieliny z nosa i uczucie zatkania nosa. Niekiedy, przeważnie u dzieci, towarzyszą temu nudności, a nawet wymioty czy biegunka. Warto pamiętać, że podobne objawy wywołują także inne wirusy, jak choćby wirus przeziębienia, a także bakterie powodujące na przykład anginę.
Organizm zwykle jest w stanie poradzić sobie z chorobą w ciągu 3–7 dni, niemniej w przypadku niesprawnego układu odpornościowego objawy mogą się nasilić i wówczas pacjent powinien szybko znaleźć się w szpitalu. Zatem jeśli pojawią się problemy z oddychaniem, zawroty głowy, majaczenia, utrata przytomności, znaczne osłabienie mięśni, zmniejszy się ilość oddawanego moczu, na skórze wystąpią krwiste lub sine plamki, zsinieją pacjentowi wargi lub zacznie pluć krwią, należy niezwłocznie wezwać lekarza.

Grypa a przeziębienie – czy da się je odróżnić?

Ponieważ objawy grypy są bardzo podobne do objawów przeziębienia, trudno rozpoznać te dwie choroby. W tabelce zestawiliśmy najczęstsze ich symptomy, co może pomóc odróżnić jedną przypadłość od drugiej.

Jacek Godek