Implant to ostateczność
O przyczynach zwyrodnień stawu biodrowego oraz konieczności jego zastąpienia endoprotezą mówi chirurg i ortopeda-traumatolog dr Jarosław Cichy
Co jest przyczyną zwyrodnienia stawu biodrowego?
– W większości przypadków nie możemy określić źródła jego powstania. Tego rodzaju zmiany noszą miano idiopatycznych, czyli takich, których przyczyn nie potrafimy dociec. Jest jednak wiele schorzeń, które doprowadzają do konieczności wymiany stawu. Wystąpieniu dolegliwości sprzyja nadwaga, która w istotny sposób obciąża stawy. Duże znaczenie ma również płeć. Kobiety są tu bardziej poszkodowane, choćby z powodu zmian okołomenopauzalnych (osteoporoza), a także z przyczyn hormonalnych i metabolicznych, które powodują, że wytrzymałość ich stawów jest mniejsza.
Jeśli chodzi o zmiany wtórne, do ich przyczyn możemy zaliczyć np. wrodzone zwichnięcie stawów biodrowych lub ich dysplazję, wrodzone zmiany metabolizmu tkanki kostnej, Implant to ostateczność szczególnie pochodzenia hormonalnego, oraz następstwa przebytych stanów zapalnych stawów, tak bakteryjnych, wirusowych, jak i reumatologicznych.
Co zrobić, by ustrzec się operacji?
– Nie wolno bagatelizować żadnych zaburzeń w funkcjonowaniu stawów. Samodzielne przyjmowanie leków przeciwbólowych odsuwa w czasie prawidłową diagnostykę i leczenie specjalistyczne. Należy pamiętać, że implantacja sztucznego stawu jest ostatecznością, a nie remedium na wszelkie dolegliwości stawowe. Nowy staw jest tylko nowy, lecz nie jest to nowa, tym samym lepsza „część zamienna”.
Jesteśmy „twórcami” epidemii zmian zwyrodnieniowych stawów. Przyczyną tego jest głównie fakt, iż żyjemy średnio o 10 lat dłużej niż przed 20 laty. Po prostu dotarliśmy do kresu wytrzymałości niektórych naszych układów.
Jak zmieniały się metody leczenia zwyrodnień?
– Historia leczenia zwyrodniałych stawów nie jest aż tak długa. W przeszłości nie było skutecznego leczenia zachowawczego. Królowała rehabilitacja, wyjazdy „do wód” (borowiny, kąpiele itp.). W ostatnim stuleciu rozwój nauki pozwolił zrozumieć sposób funkcjonowania ludzkiego organizmu. Zidentyfikowano podstawowe substancje decydujące o funkcji stawów, takie jak glukozamina, kwas hialuronowy, kolagen.
A popularne w ostatnim czasie komórki macierzyste?
– Komórki macierzyste (najlepiej pobrane ze szpiku kości) mają zdolności wszechstronnego przetworzenia w tkanki, do których zostały podane. Potencjał tej metody leczenia wydaje się nieograniczony. Jednak już pojawiają się sygnały ostrzegawcze: jeżeli komórka może stać się każdą komórką, to czy nie może stać się komórkę nowotworową? Jedną z naczelnych zasad etycznych w medycynie jest Primum non nocere (tj. po pierwsze nie szkodzić).
Ostatnio pojawił się preparat będący tzw. płynnym stawem biodrowym. Preparat o nazwie Noltrex (w bardzo wysokiej cenie) nie ma jeszcze ugruntowanej pozycji w stosowanych terapiach i zdecydowanie nie skrócił kolejek do operacyjnego leczenia wymiany stawu.